Quy tắc 10 năm

Ngày xưa có một con sông rất lớn, không nhìn rõ bờ bên kia.

Một người đàn ông quyết định đóng một chiếc thuyền để vượt sông. Sau một thời gian dài với biết bao công sức và tâm huyết, anh ta đã đóng được một chiếc thuyền nhỏ nhưng chắc chắn.

Anh ta tin chắc là với con thuyền này, mình có thể vượt sông mà không gặp vấn đề gì.

Nhưng vượt qua lòng sông rộng lớn ấy không hề dễ dàng, bởi dòng nước xiết và sông thì quá rộng. Bên dưới thuyền những con cá ăn thịt người cứ bám riết theo sau.

“Bao giờ hắn sẽ sai sót? Bao giờ hắn sẽ lật thuyền mà ngã xuống đây?” Sinh vật dưới nước như thể đang chờ đợi.

Dù vậy, người đàn ông dũng cảm ấy cuối cùng cũng vượt được qua sông. Anh ta nghĩ: “Mình làm được rồi. Cuối cùng cũng xong rồi.”

Nhưng không ngờ, ngay trước mắt anh ta lại là một ngọn núi hiểm trở, cao ngất trời.

“Chỉ khi vượt qua được ngọn núi này, mình mới biết được điều gì nằm bên kia sông mà mình muốn biết trước đây.”

Thế nhưng anb ta không thể rời bỏ con thuyền đã cùng mình vượt qua con sông ấy. Chiếc thuyền mà anh đã dày công chế tạo, thứ đã giúp anh vượt qua thử thách đầu tiên.

Vì vậy, người đàn ông dũng cảm đó đã trải qua bao gian khổ để vượt qua con sông rộng lớn, nhưng cuối cùng vẫn không thể thoát khỏi con sông đó.

Anh ta có thể vượt qua được những thử thách mà con sông lớn mang đến, nhưng lại không thể vượt qua được sự bám víu nhỏ bé của chính mình.

Việc vượt qua con sông lớn tượng trưng cho việc đạt được thành công lớn lao.

Nhưng khi gặp ngọn núi lớn mà không bỏ được chiếc thuyền nhỏ, thì làm sao có thể nói là đã hoàn thành được mục tiêu ban đầu.

Đôi khi những kỹ năng, kiến thức đã từng hữu ích, lại có thể trở thành những thử thách khó khăn hơn cả con sông rộng lớn và dữ dội.

Câu chuyện cổ ấy không chỉ là ngụ ngôn. Nó đang diễn ra mỗi ngày trong thế giới hiện đại, qua những gì nhà văn Arthur Brooks gọi là “quy tắc 10 năm”.

Arthur Brooks chính là một ví dụ sống động. Ở tuổi hai mươi, ông là nhạc sĩ. Sau đó lấy bằng tiến sĩ kinh tế, giảng dạy tại đại học 15 năm. Tiếp theo, ông trở thành doanh nhân, đứng đầu viện nghiên cứu phi lợi nhuận. Cuối cùng, ông là giáo sư Harvard và nhà nghiên cứu về hạnh phúc. Với mỗi thay đổi, ảnh hưởng của ông ngày càng lớn.

Bác sĩ David Sackett, người sáng lập phong trào “Y học thực chứng”, còn cực đoan hơn: “Một khi đã trở thành chuyên gia, bạn nên bỏ việc.” Lý do? Các chuyên gia thường bảo vệ những ý tưởng cũ thay vì tạo ra điều mới. Họ trở thành những chiếc thuyền không thể buông bỏ.

Nghịch lý của sự an toàn

Cả hai câu chuyện đều chỉ ra một nghịch lý đau đớn: điều khiến chúng ta thành công ở giai đoạn này có thể chính là điều cản trở chúng ta ở giai đoạn tiếp theo.

Con thuyền giúp vượt sông nhưng cản trở leo núi. Chuyên môn giúp nổi tiếng nhưng ngăn cản đổi mới. Thành công tạo ra vùng an toàn, và vùng an toàn tạo ra sự trì trệ.

Nhiều người khởi nghiệp ở tuổi ba mươi, nổi tiếng ở bốn mươi, rồi lặp lại cùng một công thức trong 40 năm tiếp theo. Theo quan niệm xã hội, đó là “sự nghiệp thành công”. Nhưng thực chất, đó là cái chết chậm của tiềm năng.

Vậy làm sao để thoát khỏi bẫy này?

– Con thuyền chỉ là phương tiện, việc vượt qua ngọn núi mới là mục đích thực sự. Kỹ năng, chuyên môn cũng chỉ là công cụ, không phải bản sắc cá nhân của bạn.

– Hãy thay đổi 5-15 năm một lần. Nếu mọi thứ tồi tệ, hãy thay đổi trong 5 năm. Nếu mọi thứ tốt đẹp, bạn có thể kéo dài 15 năm. Nhưng hãy thay đổi.

– Bản năng khiến chúng ta giữ chặt cái đã có. Khôn ngoan là vượt qua bản năng, biết khi nào nên thả.

Giáo sư tâm thần học Nassir Ghaemi nói đúng: “Trở ngại lớn nhất của thành công chính là thành công.” Những người trẻ chưa trở thành chuyên gia thường nghĩ ra những ý tưởng mới. Còn các chuyên gia? Họ bận bảo vệ thành tựu cũ.

Câu chuyện người đàn ông và chiếc thuyền không phải bi kịch về thất bại, mà là bi kịch về sự bám víu. Quy tắc 10 năm không phải về việc không trung thành, mà về việc trung thành với chính tiềm năng của mình.

Cuộc đời đôi khi đòi hỏi chúng ta phải buông: gặp sông thì cần thuyền, gặp núi thì phải bỏ thuyền. Sự vĩ đại không nằm ở việc giữ chặt những gì đã có, mà ở khả năng tái tạo bản thân để tiến xa hơn.

Đây chính là đạo lý của thế gian.

#drkai #phattrienbanthan #vietsummit